inleiding tot Angola...

Angola? korte inhoud: Afrika en oorlog, en dat is zowat de hapklare brok 'informatie' die je in de Belgische media erover zal vinden, meestal als ze stoppen of terug beginnen met vechten dan, en daartussen: geen nieuws is goed nieuws zekers?
Veel: Hoe, Wat, Waar, en vooral: Waarom? komt er niet aan te pas.
Ik denk dat dat te maken heeft met het feit dat we nog altijd heel graag collectief met de spons gaan over ons koloniale verleden, en dus ook over de historische verantwoordelijkheid die ermee samenhangt.
De tentoonstelling 'Het geheugen van Congo, de koloniale tijd', die vorig jaar in het museum van Tervuren te zien was, was daar een mooi voorbeeld van: de scherpe kantjes wat afronden (ja maar, zó erg was het nu ook weer niet) de verwezenlijkingen extra in de verf (of op foto) zetten (en jonges, fotos dat er getrokken zijn van die vaccinatiecampagnes in Congo...)
en gewoon de hete hangijzers op de kant laten liggen, want daar weten we geen weg mee: Als je niet oplette liep je zó voorbij het allerlaatste stukje van de tentoonstelling: de onafhankelijkheid (vlak voor de uitgang trouwens, symbolischer kan bijna niet: wie is er tegen dan nie moe genoeg om Congo te verlaten?)
waar een foto van een zekere Mobutu Sese Seko hing, en dat tegenover een exemplaar van het rapport van de commissie Lumumba: achter glas wel te verstaan, wat had je gedacht: een inkijkexemplaar, meneer ?
Enfin, ik herinner me nog altijd het moment in Jamaica toen ik tegen een Rasta zei dat ik belg was, waarop hij antwoordde: 'You belgians killed Lumumba' en ik me realiseerde dat hij er meer van wist dan wij hier...

Enfin, dat dus om mijn inleiding tot Angola, euhm: in te leiden...

Het lappendeken van volkeren die in het grondgebied leefden dat nu Angola is (hierna makkelijkshalve angolanen genoemd) hadden het ongeluk om door de protuguezen te worden gekoloniseerd. 'ongeluk' zeg ik, omdat dat ook in gradaties komt, en je dus ook nog es extra pech bij een ongeluk kunt hebben.
De portuguezen hadden namelijk werkvolk nodig op de plantages in Brasilië, en dus werden er zo'n 4 miljoen angolanen de boot opgezet, waar er nog nie de helft de overkant bereikten. Aangezien ne mens zo'n risico-volle tocht nie voor zijn plezier onderneemt (en dat geldt dezerdagen evenzeer voor diegene die met hun bootjes de oversteek zuid->noord wagen) moesten d oorlogen tussen de locale etniën een beetje aangemoedigd worden, maar dat is ook maar een kwestie van de juiste 'diplomatie'.
Wat dus betekende dat, nog voor portugal in 1975 Angola de onafhankelijkheid 'geeft' (dankzij de val van het Salazar regime in portugal zelf), er el verschillende
groepen voor de onafhankelijkheid aan het strijden waren.
Na de exodus van de portuguezen, richten die hun wapens op elkaar, en in de toenmalige context van de koude oorlog, waren er een hoop geintresseerden om de ene of andere groep te steunen: Cuba, Rusland, Zuid-Africa, CIA (uiteraard) en Mobutu (hello!).
Deze periode in de geschiedenis van Angola, wordt heel mooi beschreven door Richard Kapucinsky in zijn roman: 'Another day with life', een aanrader...

Tegen de tijd dat die zich allemaal terugtrekken zijn we 10-15 jaar verder, is het ijzeren gordijn gevallen, blijven er nog 2 groepen over: MPLA en UNITA, en gaat het al lang niet meer om puur ideologische motieven: het is voor iedereen duidelijk dat er hier veel geld te verdienen valt, zowel met petroleum als met diamanten.
Aangezien de olie blijft lopen ondanks de oorlog, en de diamanten toch op de één op andere manier uiteindelijk in Antwerpen geraken (ok, ze moeten misschien eerst es goed 'gewassen' worden, maar das nu de moeite nie he), blijken de pogingen tot verkiezingen (1), vredesakkoorden (2) en VN missies (3) nie echt veel te helpen. Wanneer in 2002 de regeringstroepen rebellenleider Savimbi doden, en UNITA een overeenkomst ondertekenen met de regering van MPLA, is de balans: 1 miljoen doden, en 4 miljoen vluchtelingen.